De Europese verkiezingen van 2024 in Nederland weerspiegelden een verschuiving in het politieke landschap, met een aanzienlijke winst voor rechtse en populistische partijen en een toegenomen betrokkenheid van de kiezer, zoals blijkt uit de hogere opkomst.

Wat zijn de Europese Verkiezingen
Op 6 juni 2024 vonden in Nederland de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats. Deze verkiezingen waren onderdeel van de tiende rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement binnen de Europese Unie en de eerste sinds het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Nederland koos hierbij 31 afgevaardigden, een toename ten opzichte van de 26 zetels in 2019. Deze groei is te wijten aan zowel de Brexit en de groei van de Nederlandse bevolking. Hoe zijn de verkiezingen verlopen.
Campagne en Verkiezingsklimaat
De verkiezingscampagne werd grotendeels overschaduwd door de afronding van de kabinetsformatie van 2023-2024. Pas in de week voorafgaand aan de verkiezingen kwam de campagne echt op gang. Uit peilingen van Ipsos I&O bleek dat de naamsbekendheid van de lijsttrekkers tijdens de campagne nauwelijks toenam.
Debatten Europese Verkiezingen
De NOS organiseerde op 5 juni 2024 een televisiedebat met de lijsttrekkers van de negen grootste partijen, gebaseerd op de resultaten van de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 en de peilingen.
Deelnemende partijen waren onder andere PVV, GroenLinks-PvdA, VVD, CDA, SP, D66, NSC, Volt en BBB. Anja Haga (ChristenUnie) en Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren), die niet deelnamen aan het NOS-debat, gingen dezelfde dag met elkaar in debat in De Balie.
Websites Verkiezingspartijen gehackt
Op de verkiezingsdag meldden CDA, PVV en FVD dat hun websites het doelwit waren van DDoS-aanvallen; de pro-Russische hackergroep HackNeT claimde hiervoor de verantwoordelijkheid.
Uitslag en Zetelverdeling
Met bijna alle stemmen geteld, bleek de gezamenlijke lijst van GroenLinks en de Partij van de Arbeid (PvdA) de grootste partij. Dit ondanks het verlies van één zetel ten opzichte van 2019, toen beide partijen afzonderlijk deelnamen.
De PVV, die de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 had gewonnen, was de grootste winnaar en ging van nul naar zes zetels. De VVD behaalde vier zetels. Forum voor Democratie, 50PLUS en de ChristenUnie, die niet langer op een gezamenlijke lijst met de SGP deelnam, verloren hun zetels.
Nieuwe partijen zoals BoerBurgerBeweging (2 zetels), Volt Nederland (2 zetels) en Nieuw Sociaal Contract (1 zetel) verwierven voor het eerst vertegenwoordiging in het Europees Parlement. Andere partijen die zetels behaalden, waren het CDA (3 zetels), D66 (3 zetels), de Partij voor de Dieren (1 zetel) en de SGP (1 zetel).
Opkomst Europese Verkiezingen in Nederland
De opkomst bij deze verkiezingen was 46,2%, de hoogste sinds 1989. Uit onderzoek van Ipsos I&O bleek dat 59% van de kiezers die bij de Tweede Kamerverkiezingen op Nieuw Sociaal Contract hadden gestemd.
Niet deelnemers
56% van de PVV-stemmers hebben niet deelgenomen aan de Europese verkiezingen. Voor GroenLinks-PvdA was dit 22%.
Europese Fracties
Na de Europese Verkiezingen veranderde de PVV haar affiliatie van de Identiteit en Democratie-fractie naar de nieuw opgerichte Patriots for Europe-groep. Nieuwkomers NSC en BBB sloten zich aan bij de Europese Volkspartij-fractie.
Regionale Resultaten Actueel
De verkiezingsuitslagen verschilden per provincie. In provincies zoals Groningen en Friesland behaalde de PVV een hoger percentage stemmen. GroenLinks-PvdA presteerde sterker in provincies zoals Utrecht en Noord-Holland.
Deze trends zullen naar verwachting invloed hebben op zowel het nationale als het Europese politieke beleid in de komende jaren.